Πως ο κορεσμός βοηθά στην διατήρηση του ιδανικού βάρους

Μια παγκόσμια πρόκληση!

Η παγκόσμια επιδημία της παχυσαρκίας υποδεικνύει ότι έχει γίνει πολύ εύκολη η κατανάλωση τροφής, έτσι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι σύγχρονοι άνθρωποι είναι να σταματήσουν να τρώνε, πριν συμβεί η υπερβολή στην κατανάλωση.

Η επιστήμη έχει διαπιστώσει ότι υπάρχουν βιολογικοί μηχανισμοί που ορίζουν στον καθένα, πότε να σταματήσει να τρώει, ακόμη και σε καταστάσεις άφθονης πρόσβασης σε εύγευστα τρόφιμα. Ένας τέτοιος μηχανισμός είναι ο κορεσμός!

 

Από τις πρωτοποριακές μελέτες, στις πρόσφατες ανακαλύψεις!

Η επιστημονική εξερεύνηση του κορεσμού αναπτύχθηκε από μελέτες προσανατολισμένες στη φυσιολογία. Μελέτες που έχουν απεικονίσει έννοιες όπως, η ομοιόσταση και η ενεργειακή ρύθμιση. Αυτες οι έννοιες βρίσκονται στο επίκεντρο του ελέγχου της πρόσληψης τροφής.

Με την πάροδο του χρόνου αναγνωρίστηκε και η συμβολή των αισθητήριων, δηλαδή των ψυχολογικών και κοινωνικό-πολιτιστικών παραγόντων.

 

Μια κρίσιμη συμβολή στον έλεγχο του βάρους

Η διάρκεια και η ένταση του κορεσμού είναι βασικοί παράγοντες για τον έλεγχο του σωματικού βάρους. Αυτό σημαίνει ότι ο κορεσμός είναι ο κρίσιμος μηχανισμός που επιτρέπει την κατάλληλη προσαρμογή της ενεργειακής πρόσληψης, στις ενεργειακές ανάγκες και κατά συνέπεια αποτρέπει την υπερκατανάλωση τροφής.

Οι αισθητικές επιρροές είναι πλουσιότερες, οι ψυχολογικοί μηχανισμοί είναι πιο περίπλοκοι, οι κοινωνικοί και πολιτιστικοί καθοριστικοί παράγοντες είναι ισχυροί. Ουσιαστικά, οι άνθρωποι εκτίθενται στα εξαιρετικά εύγευστα, ενεργειακά πυκνά τρόφιμα που βρίσκονται στο εύπορο "παχυσαρκογόνο" περιβάλλον τους.

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σημαντικό να κατανοηθούν οι μηχανισμοί του κορεσμού και, ενδεχομένως να βελτιστοποιηθούν, ώστε να διευκολυνθεί ο έλεγχος σωματικού βάρους.

 

Ορισμός και μεθοδολογία

Η επιστημονική πρόοδος απαιτεί ακριβείς ορισμούς των εννοιών και εναρμονισμένη χρήση των μεθόδων. Στον τομέα της έρευνας κορεσμού, υπάρχουν βασικοί ορισμοί (Blundell et al., 2010).

Ο "κορεσμός" είναι η πολυδιάστατη διαδικασία που οδηγεί στον τερματισμό ενός επεισοδίου φαγητού μετά την έναρξη του. Η "αίσθηση του κορεσμού" είναι η διαδικασία που οδηγεί στην αναστολή της περαιτέρω κατανάλωσης τροφής, της πτώσης της πείνας και της αύξησης της πληρότητας μετά το τέλος ενός διατροφικού επεισοδίου. Ένα εννοιολογικό πλαίσιο για την εξέταση των πολυάριθμων παραγόντων που επηρέασαν αυτές τις διαδικασίες προτάθηκε πριν σχεδόν 30 χρόνια από τον John Blundell και την ομάδα του (Blundell et al., 1987) και ενημερώνεται τακτικά για να ενσωματώνει τις επιστημονικές εξελίξεις. Αυτό το πλαίσιο είναι γνωστό ως "ο καταρράκτης του κορεσμού" .

Διατροφικά συστατικά και κορεσμός

Η κατανάλωση οποιουδήποτε φαγητού ή ποτού, ακόμη και καθαρού νερού, προκαλεί κάποιο επίπεδο κορεσμού. Ωστόσο η ένταση ή και η διάρκεια του κορεσμού ποικίλει, ανάλογα με το θρεπτικό περιεχόμενο του τρόφιμου ή του ποτού που καταναλώθηκε. Το συνολικό ενεργειακό περιεχόμενο είναι ένας κρίσιμος παράγοντας που επηρεάζει άμεσα τον κορεσμό.

Ο κορεσμός ποικίλει ανάλογα με τη σύνθεση των μακρο-θρεπτικών συστατικών, την παρουσία μη θρεπτικών ουσιών, όπως οι ίνες και μερικά άλλα βιοενεργά συστατικά των τροφίμων (Tremblay and Bellisle, 2015).

Τα μακρο-θρεπτικά συστατικά διαφέρουν στην ισχύ του κορεσμού τους. Υπάρχουν στοιχεία ειδικής διατροφικής ιεραρχίας και δυναμικού κορεσμού.

Αναλυτικότερα:

• Η πρωτεΐνη παρουσιάζει την υψηλότερη ισχύ κορεσμού
• Οι υδατάνθρακες αυξάνουν την αίσθηση του κορεσμού, σε σχέση με τα διατροφικά λίπη (Veldhorst et al., 2008). Η αύξηση του σακχάρου που ακολουθεί την πρόσληψη υδατανθράκων, θεωρείται ότι συμβάλλει στον κορεσμό.
• Οι διαιτητικές ίνες μπορούν να δράσουν στο στομάχι ή στο έντερο, όπου επηρεάζουν τις αποκρίσεις πληρότητας ή διέλευσης. Η παρουσία ινών (διαλυτών και αδιάλυτων) σε τρόφιμα και ποτά προάγει τον κορεσμό.
• Τα διατροφικά λίπη δίνουν περισσότερη ενέργεια ανά γραμμάριο από την πρωτεΐνη ή τους υδατάνθρακες, αλλά παραδόξως, παράγουν λιγότερο κορεσμό.
• Οι ορμονικοί παράγοντες μπορούν να συνεισφέρουν αρκετά. Για παράδειγμα, η ορμόνη διέγερσης της όρεξης, η Γκρελίνη πέφτει σε χαμηλότερα επίπεδα μετά την πρόσληψη ενός πλούσιου σε υδατάνθρακες γεύματος παρά μετά την κατανάλωση ενός παρόμοιου γεύματος πλούσιου σε λιπαρά (Gibbons et al., 2013).

Οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίδιοι, έτσι και οι απαντήσεις του κάθε οργανισμού στα πλαίσια του κορεσμού που σχετίζονται με τα διατροφικά συστατικά, διαφέρουν κατά πολύ!

Ο «καταρράκτης του κορεσμού» αναγνωρίζει τη σημασία της σωματικής μάζας χωρίς λίπος, που καθορίζει άμεσα τον μεταβολικό ρυθμό του ατόμου.

Ο μεταβολικός ρυθμός δημιουργεί μια βιολογική βάση για κατανάλωση τροφής, η οποία ρυθμίζει όλες τις πτυχές της όρεξης συμπεριλαμβανομένης της πείνας, του κορεσμού και, μεταγευματικά της αίσθησης του κορεσμού (Blundell et al., 2012, Blundell et al., 2015).  

 

 

---