Ο δείκτης χρόνιας φλεγμονής συνδέεται με νευροεκφυλισμό του εγκεφάλου

 

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη των Ηνωμένων Πολιτειών απέδειξαν ότι, η αύξηση της χρόνιας φλεγμονής συνδέεται με ορατές δομικές αλλαγές στον ανθρώπινο εγκέφαλο και με φτωχή γνωστική λειτουργία και άνοια.

 

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης τους, βασισμένα σε στοιχεία που συλλέχθηκαν από μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από ομοσπονδιακούς φορείς σε περισσότερους από 1.500 ανθρώπους, υποδηλώνουν ότι, οι προσπάθειες περιορισμού της φλεγμονής με φάρμακα ή μεταβολές του τρόπου ζωής στη μέση ηλικία ή νωρίτερα μπορεί να είναι το κλειδί για την καθυστέρηση ή την πρόληψη της γνωσιακής πτώσης με την πάροδο της ηλικίας.

 

 

«Βρήκαμε ότι τα άτομα που είχαν μια αύξηση στη φλεγμονή κατά τη διάρκεια της μέσης ηλικίας, και η οποία διατηρήθηκε από τα μέσα έως τα τέλη της ζωής, έχουν μεγαλύτερες ανωμαλίες στη δομή της λευκής ουσίας του εγκεφάλου, όπως απεικονίζεται σε μαγνητικές τομογραφίες», δήλωσε ο Keenan Walker, Ph.D. του Τμήματος Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.

 

 

Αυτό μας δείχνει ότι, η χρόνια φλεγμονή (και όχι η προσωρινή) έχει αρνητικές επιπτώσεις σε σημαντικές πτυχές της δομής του εγκεφάλου που είναι απαραίτητες για τη γνωστική λειτουργία. Οι ερευνητές έχουν συγκεντρώσει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι, η χρόνια φλεγμονή και οι βιοχημικές αλλαγές που σχετίζονται με αυτή, μπορεί να βλάψουν τον εγκέφαλο.

 

 

Η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (ένας φλεγμονώδης παράγοντας που παράγεται στο ήπαρ) έχει ήδη χαρακτηριστεί ως δείκτης χημικής βλάβης στην καρδιά και τους ιστούς των αγγείων ενδεικτικό της καρδιακής προσβολής.

 

 

Μέχρι στιγμής, όμως, οι μελέτες που συνδέουν τη φλεγμονή με τις ανωμαλίες του εγκεφάλου δεν έχουν εξετάσει αυτούς τους παράγοντες και τα χαρακτηριστικά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, στον ίδιο πληθυσμό.

 

Στη νέα τους μελέτη, που περιγράφεται στο The Journal of Gerontology, ο Walker και οι συνάδελφοί του πήραν δεδομένα από τον κίνδυνο της αθηροσκλήρωσης στις κοινότητες (ARIC), οι οποίοι εξέτασαν τη δομή και την ακεραιότητα του εγκεφάλου, καθώς και τον δείκτη φλεγμονής για χρονικό διάστημα που εκτείνεται από τη μέση ηλικία και έπειτα.

 

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν και σύγκριναν δεδομένα για 1.532 συμμετέχοντες από το 1987 έως το 1989. Το 60% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες και το 28% ήταν Αφρο-Αμερικανοι. Κατά την τελευταία επίσκεψη, οι συμμετέχοντες είχαν μέση ηλικία 76 ετών. 

 

Κατά τη διάρκεια της μελέτης ARIC, κάθε συμμετέχων πραγματοποίησε πέντε επισκέψεις, κατά μέσο όρο κάθε τρία χρόνια. Κατά την τελευταία επίσκεψη, κάθε συμμετέχων υποβλήθηκε σε μια μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου τους για να εξετάσει τα αποδεικτικά στοιχεία της βλάβης στην λεγόμενη λευκή ύλη - το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη μετάδοση των μηνυμάτων.

 

 

Η κατεστραμμένη λευκή ύλη εμφανίζεται υπερβολικά σε μια σάρωση, παρόμοια με την υπερέκθεση σε μια φωτογραφία, και μετρήθηκε χρησιμοποιώντας ένα αυτοματοποιημένο πρόγραμμα. 

 

 

Στις επισκέψεις No 2, No 4 και No 5, οι ερευνητές πήραν δείγματα αίματος για να μετρήσουν την C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (υψηλής ευαισθησίας), γνωστή και ως CRP, η οποία αποτελεί ένα πρότυπο τρόπο μέτρησης της φλεγμονής σε όλο το σώμα.   

 

Ακόμη και μετά την προσαρμογή των δημογραφικών στοιχείων (π.χ. φύλο και εκπαίδευση) και του κινδύνου της καρδιαγγειακής νόσου οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, στους ανθρώπους που αυξήθηκε υπερβολικά η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) κατά τη διάρκεια της «μέσης ηλικίας», παρουσίασαν την μεγαλύτερη βλάβη στην λευκή ύλη του εγκεφάλου.

Χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα που μετρά τη δομική ακεραιότητα σε μικροσκοπικό επίπεδο οι ερευνητές εκτιμούν ότι, οι εγκέφαλοι των ανθρώπων εκείνων που είχαν αυξημένη την C-αντιδρώσα πρωτεΐνη κατά τη μέση ηλικία έμοιαζαν με τον εγκέφαλο ενός ατόμου 16 ετών ή και μεγαλύτερου.

 

 

Ο Walker λέει επειδή τα ευρήματά τους συνολικά έδειξαν ότι, η αυξανόμενη και η χρόνια φλεγμονή σχετίζονταν με τις περισσότερες βλάβες στη λευκή ύλη, ενώ υπάρχουν ακόμα περισσότεροι λόγοι για να συναχθεί μια σχέση αιτίας-αποτελέσματος μεταξύ της ανάπτυξης και της επίμονης φλεγμονής και των ενδείξεων άνοιας. Αλλά τόνισε ότι η δική τους ήταν μια μελέτη «παρατήρησης» που δεν σχεδιάστηκε για να προσδιορίσει την αιτία και το αποτέλεσμα, ή να το αποδείξει.

 

Θα χρειαστεί να γίνουν περισσότερες μελέτες για να αποδειχθεί η αιτία και το αποτέλεσμα και να καταγραφούν τα ακριβή μονοπάτια της βλάβης του εγκεφάλου, πρόσθεσε.

 

"Η δουλειά μας είναι σημαντική επειδή σήμερα δεν υπάρχουν θεραπείες για νευροεκφυλιστικές ασθένειες και η φλεγμονή μπορεί να είναι ένας αναστρέψιμος παράγοντας για την παράταση ή την πρόληψη της εμφάνισης της νόσου", λέει η Rebecca Gottesman, MD, Ph.D., καθηγητής νευρολογίας και επιδημιολογίας στο Johns Hopkins. "Τώρα, οι ερευνητές πρέπει να εξετάσουν πώς μπορούμε να μειώσουμε τη φλεγμονή, για τη μείωση της γνωσιακής παρακμής και του νευροεκφυλισμού".

 

Κοινές αιτίες χρόνιας φλεγμονής αποτελούν οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η καρδιακή ανεπάρκεια, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι λοιμώξεις, όπως ηπατίτιδα C ή HIV.

 

Τέλος, η φλεγμονή είναι ένα φυσιολογικό παραπροϊόν της γήρανσης, αλλά η κακή σωματική υγεία και οι τραυματισμοί φαίνεται να την επιδεινώνουν.

 

Ενώ υπάρχουν μερικές μελέτες που υποδεικνύουν το γεγονός ότι, η μείωση της φλεγμονής βραχυπρόθεσμα μπορεί να επιτευχθεί με τη θεραπεία και τον έλεγχο των κοινών καρδιαγγειακών παθήσεων και τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

 

---

Οι επιπτώσεις των χρόνιων παθήσεων αρχίζουν να επιταχύνονται από την μέση ηλικία και μετά. 

✓ Για τη μείωση των επιπέδων της χρόνιας φλεγμονής προτείνεται η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, αλλά και η λήψη μέτρων με σκοπό την πρόληψη και τη θεραπεία των χρόνιων παθήσεων. 

⇝ Κοινές αιτίες χρόνιας φλεγμονής αποτελούν οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερίνη, η κατάθλιψη ή το χρόνιο στρες, το κάπνισμα και η καθιστική ζωή, καθώς και διάφορες χρόνιες λοιμώξεις. 

☤ Πιο συγκεκριμένα μια νέα έρευνα έδειξε ότι, κατά τη διάρκεια της μέσης ηλικίας, ένα 40% όσων παρουσιάζουν οποιαδήποτε χρόνια φλεγμονή και την "αφήνουν" χωρίς θεραπεία, θα βιώσει τις αρνητικές επιπτώσεις σε σημαντικές πτυχές της δομής του εγκεφάλου περίπου 20 με 25 χρόνια μετά! 

---

Πηγές

1. Keenan A Walker, Jeremy Walston, Rebecca F Gottesman, Anna Kucharska-Newton, Priya Palta, B Gwen Windham. Midlife Systemic Inflammation Is Associated With Frailty in Later Life: The ARIC Study. The Journals of Gerontology: Series A, 2018; DOI: 1093/gerona/gly045

2. Johns Hopkins Medicine. "Mid-life chronic inflammation may be linked to frailty later." ScienceDaily, 26 April 2018. www.sciencedaily.com/releases/2018/04/180426110531.htm