Η έλλειψη νυχτερινού ύπνου, ακόμα και αν κοιμηθείς ολόκληρη την ημέρα, επηρεάζει αρνητικά πάνω απο 100 πρωτείνες

Το ξενύχτι και ο ύπνος κατά τη διάρκεια της ημέρας επηρεάζει αρνητικά τη ψυχική, τη σωματική και τη συναισθηματική υγεία.

Αν μένεις άυπνος όλη τη νύχτα και κοιμάσαι όλη την ημέρα, έστω και αν αυτή η κατάσταση διαρκέσει μόνο για λίγες μόνο ημέρες, είναι ικανή να διαταράξει τα επίπεδα, αλλά και τις ώρες που εκφράζονται ή εμπλέκονται μέσα στην ημέρα, σε περισσότερες από 100 πρωτεΐνες στο αίμα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επηρεάζουν το σάκχαρο του αίματος, τον μεταβολισμό της ενέργειας και την ανοσολογική λειτουργία, σύμφωνα με τη νέα μελέτη του Πανεπιστήμιου του Κολοράντο Boulder που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS αυτή την εβδομάδα. 

 

"Αυτό μας λέει ότι, όταν βιώνουμε καταστάσεις όπως είναι για παράδειγμα το jet lag ή μερικές νυχτερινές βάρδιες, αυτό που στη ουσία προκαλείται είναι η άμεση αλλαγή της κανονικής μας φυσιολογίας με τέτοιο τρόπο ώστε αν διατηρηθεί αυτή η κατάσταση θα να είναι επιζήμια για την υγεία μας", δήλωσε ο καθ Kenneth Wright, διευθυντής το εργαστήριο ύπνου και χρονοβιολογίας και καθηγητής στο Τμήμα Ολοκληρωτικής Φυσιολογίας. 

 

Η μελέτη είναι η πρώτη που εξετάζει πώς τα επίπεδα των πρωτεϊνών στο ανθρώπινο αίμα, ποικίλλουν μέσα σε μια περίοδο 24 ωρών, ενώ μάλιστα επηρεάζονται άμεσα κάθε φορά που η ώρα και η διάρκεια του ύπνου και του γεύματος μεταβάλλονται.

 

Η μελέτη προσδιόρισε επίσης 30 ξεχωριστές πρωτεΐνες, οι οποίες, ανεξάρτητα από την ώρα και τη διάρκεια του ύπνου και του γεύματος, ποικίλλουν ανάλογα με τον εσωτερικό ημερήσιο κιρκάδιο ρολόι. 

 

Τα ευρήματα θα μπορούσαν να ανοίξουν την πόρτα για την ανάπτυξη νέων θεραπειών για τους εργάτες νυχτερινής βάρδιας, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 20% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη και καρκίνο.

 

Θα μπορούσε επίσης να δώσει τη δυνατότητα στους γιατρούς να έχουν ακριβή χρόνο χορήγησης φαρμάκων, εμβολίων και διαγνωστικών εξετάσεων γύρω από το εσωτερικό κιρκάδιο ρολόι. 

 

"Αν γνωρίζουμε τις πρωτεΐνες που ρυθμίζουν το ρολόι, μπορούμε να προσαρμόσουμε το χρονικό διάστημα των θεραπειών ώστε να είναι σύμφωνο με αυτές τις πρωτεΐνες", δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Christopher Depner, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Ολοκληρωτικής Φυσιολογίας. 

 

Οι ερευνητές στρατολόγησαν υγιή αρσενικά άτομα στις ηλικίες των 20 ετών για να περάσουν έξι ημέρες στο ερευνητικό κέντρο, όπου τα γεύματά τους, ο ύπνος, η δραστηριότητα και η έκθεση στο φως ελέγχθηκαν αυστηρά. Οι ερευνητές έπαιρναν αίμα κάθε τέσσερις ώρες και χρησιμοποίησαν την τεχνολογία που αναπτύχθηκε πρόσφατα για να αξιολογήσει τα επίπεδα και τα μοντέλα της ημέρας των 1.129 πρωτεϊνών.

 

Βρέθηκαν 129 πρωτεΐνες των οποίων τα πρότυπα απορρίφθηκαν εξ αιτίας της προσομοίωσης στη νυχτερινή βάρδια.

 

"Από τη δεύτερη ημέρα του αποπροσανατολισμού, αρχίζαμε ήδη να βλέπουμε πρωτεΐνες που κανονικά κορυφώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, να κορυφώνονται τη νύχτα και αντίστροφα", ανέφερε ο Depner.

 

Μία από αυτές τις πρωτεΐνες ήταν η γλυκαγόνη, της οποίας η δράση είναι αντίστροφη από εκείνη της ινσουλίνης (διασπά το γλυκογόνο του ήπατος και αυξάνει τη γλυκονεογένεση στο ήπαρ, διαδικασίες που αυξάνουν τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα). Όταν τα άτομα λοιπόν έμεναν άγρυπνα το βράδυ, τα επίπεδα της γλυκαγόνης όχι μόνο αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας (αντί της ημέρας), αλλά επίσης κορυφώθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα.

 

Μακροπρόθεσμα, αυτό το μοτίβο θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι εργαζόμενοι σε βραδινές βάρδιες τείνουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά διαβήτη, δήλωσε ο Depner.

 

Το προσομοιωμένο πρόγραμμα νυχτερινής βάρδιας επίσης μείωσε τα επίπεδα του αυξητικού παράγοντα των ινοβλαστών 19, το οποίο έχει αποδειχθεί σε μοντέλα ότι, αυξάνει την καύση των θερμίδων ή την  κατανάλωση ενέργειας. Αυτό έρχεται σε ευθυγράμμιση με το εύρημα ότι, τα άτομα «έκαιγαν» 10% λιγότερες θερμίδες ανά λεπτό, όταν το πρόγραμμά τους άλλαζε.

 

 

Τριάντα πρωτεΐνες έδειξαν έναν καθαρό κύκλο 24 ωρών, με την πλειοψηφία να κορυφώνεται μεταξύ 2 μ.μ. και στις 9 μ.μ.

 

 

Όταν πρόκειται για διαγνωστικές εξετάσεις αίματος (οι οποίες στηρίζονται συχνότερα στην εποχή της ιατρικής ακριβείας) «το χρονοδιάγραμμα / πρόγραμμα ύπνου και διατροφής έχει σημασία», είπε ο Wright.

 

Προηγούμενες μελέτες εξέτασαν την ώρα της ημέρας που τα πρότυπα έκφρασης των γονιδίων κωδικοποιούν πρωτεΐνες σε συγκεκριμένα όργανα.

 

Ο Depner δήλωσε ότι, μελετώντας τις πραγματικές πρωτεΐνες στο αίμα, οι ερευνητές μπορούν να κατανοήσουν την ευρύτερη σειρά και να αποκτήσουν με αυτό τον τρόπο καλύτερη εικόνα για το τι μπορεί να συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο!

 

Ο ίδιος και ο Wright σημειώνουν ακόμη ότι, κράτησαν όλα τα άτομα της μελέτης σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, έτσι ώστε η έκθεση στο φως (ικανή να επηρεάσει έντονα το κιρκάδιο ρολόι) να μην επηρεάσει τα αποτελέσματα. Ωστόσο, ακόμη και χωρίς τη λάμψη των ηλεκτρονικών κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι αλλαγές στα πρωτεϊνικά μοτίβα ήταν ταχείες και διαδεδομένες.

 

Αυτό δείχνει ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο το φως, στη νύχτα. Όταν οι άνθρωποι αντιστρέφουν ή αλλοιώνουν το πρόγραμμά τους, δηλαδή τρώνε ή είναι ξύπνιοι τη λάθος ώρα, μπορεί να υπάρξουν και συνέπειες».

---

Πηγές

• Original Research: Abstract for “Mistimed feeding and sleep alters 24-hour time-of-day patterns of the human plasma proteome” by Christopher M. Depner, Edward L. Melanson, Andrew W. McHill, and Kenneth P. Wright Jr. in PNAS. Published May 21, 2018.
doi:10.1073/pnas.1714813115

• Eating at Night and Sleeping by Day Swiftly Alters Key Blood Proteins. Neuroscience News May 21, 2018. https://neurosciencenews.com/night-eat-daysleep-metabolism-9102/

• Behavioral and Physiological Consequences of Sleep Restriction. Siobhan Banks, Ph.D. and David F. Dinges, Ph.D.

• What an all-nighter does to your blood. https://www.colorado.edu/today/2018/05/21/what-all-nighter-does-your-blood