Οι χρόνιες παθήσεις προκαλούνται από μεταβολική δυσλειτουργία

 

Ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης δυτικής ιατρικής βασίζεται αποκλειστικά στη θεραπεία της οξείας φάσης ή της άμεσης βλάβης από σωματικές βλάβες μέχρι λοιμώξεις, από σπασίματα οστών, ή ακόμα από το κοινό κρυολόγημα μέχρι τις καρδιακές προσβολές και τις κρίσεις άσθματος.   

Αλλά η πρόοδος στην αντιμετώπιση των χρόνιων ασθενειών, όπου η αιτία του προβλήματος είναι συχνά άγνωστη - και, στην πραγματικότητα, μπορεί να μην είναι πλέον παρούσα - έχει καθυστερήσει!  

Οι χρόνιες παθήσεις, όπως είναι για παράδειγμα οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος και ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλούν όχι μόνο την εύκολη διάγνωση και αντιμετώπιση, αλλά και την θεραπεία τους.

 

 Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων εκτιμούν ότι, περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες και το ένα τρίτο των παιδιών και των εφήβων ζουν με τουλάχιστον μία χρόνια ασθένεια. 

Ενώ οι χρόνιες ιατρικές παθήσεις, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, προκαλούν περισσότερους από τους μισούς θανάτους παγκοσμίως.

    

Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Mitochondrion, ο Robert K. Naviaux, MD, PhD, καθηγητής της ιατρικής, της παιδιατρικής και της παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας του Σαν Ντιέγκο, θεωρεί ότι η χρόνια ασθένεια είναι ουσιαστικά επακόλουθο της «αποδιοργάνωσης» του φυσικού κύκλου της επούλωσης, συγκεκριμένα από διαταραχές σε μεταβολικό και κυτταρικό επίπεδο.  

«Η διαδικασία της επούλωσης είναι ένας δυναμικός κύκλος που αρχίζει με τον τραυματισμό και τελειώνει με την ανάκαμψη. Τα μοριακά χαρακτηριστικά αυτής της διαδικασίας είναι καθολικά», δήλωσε ο Naviaux, ο οποίος διευθύνει επίσης το κέντρο μεταβολικών και μιτοχονδριακών παθήσεων στο πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια.   

«Τα αναδυόμενα στοιχεία δείχνουν ότι, οι περισσότερες χρόνιες ασθένειες προκαλούνται από τη βιολογική αντίδραση στον τραυματισμό, όχι τον αρχικό τραυματισμό ή τον παράγοντα του τραυματισμού. Η ασθένεια συμβαίνει επειδή το σώμα δεν μπορεί να ολοκληρώσει τη διαδικασία της επούλωσης».    

Για παράδειγμα, το μελάνωμα (η πιο θανατηφόρα μορφή του καρκίνου του δέρματος) μπορεί να προκληθεί από την εκτεταμένη έκθεση στον ήλιο που συνέβη δεκαετίες νωρίτερα, βλάπτοντας το DNA το οποίο δεν κατάφερε να επισκευαστεί ποτέ.  

Η μετατραυματική διαταραχή του στρες μπορεί να φλερτάρει μήνες ή χρόνια μετά την επούλωση του αρχικού τραύματος του κεφαλιού.  

Μια εγκεφαλική διάσειση που προκλήθηκε πριν από μια προηγούμενη διάσειση που έχει επιλυθεί πλήρως, οδηγεί συνήθως σε πιο σοβαρά συμπτώματα και παρατεταμένη ανάρρωση, ακόμη και αν η δεύτερη πρόσκρουση είναι μικρότερη από την πρώτη.  

"Η προοδευτική δυσλειτουργία με υποτροπιάζοντα τραυματισμό μετά από ελλιπή επούλωση, συμβαίνει σε όλα τα συστήματα οργάνων, όχι μόνο στον εγκέφαλο", δήλωσε ο Naviaux.

 "Η χρόνια ασθένεια έχει ως αποτέλεσμα τα κύτταρα να παγιδεύονται σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ατελούς ανάκαμψης και επαναλαμβανομένης βλάβης, που δεν μπορούν να θεραπευθούν πλήρως. Αυτή η βιολογία βρίσκεται στη βάση σχεδόν όλων των χρόνιων παθήσεων που είναι γνωστές, συμπεριλαμβανομένης της τάσης σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, σε αυτοάνοσες παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η διαβητική καρδιά  και η νεφρική νόσος, το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η άνοια, το Alzheimer, ο καρκίνος και οι διαταραχές του αυτιστικού φάσματος."

Για περισσότερο από μια δεκαετία, οι Naviaux και οι συνεργάτες του  ερευνούν και αναπτύσσουν μια θεωρία που βασίζεται στην κυτταρική αντίδραση κινδύνου (CDR), μια φυσική και καθολική κυτταρική αντίδραση σε τραυματισμό ή στρες.  

Στη νέα μελέτη, ο Naviaux περιγράφει τα μεταβολικά χαρακτηριστικά των τριών σταδίων της κυτταρικής αντίδρασης κινδύνου (CDR) που αποτελούν τον κύκλο της επούλωσης.  

«Ο σκοπός της κυτταρικής αντίδρασης κινδύνου (CDR) είναι να βοηθήσει στην προστασία του κυττάρου και να ξεκινήσει η διαδικασία της επούλωσης», δήλωσε ο Naviaux, προκαλώντας ουσιαστικά το κύτταρο να σκληρύνει τις μεμβράνες του, να σταματήσει την αλληλεπίδραση με τους γείτονες και να αποσυρθεί μέσα στον εαυτό του μέχρι να περάσει ο κίνδυνος.  

«Αλλά μερικές φορές η κυτταρική αντίδραση κινδύνου (CDR) κολλάει. Στο μοριακό επίπεδο, η κυτταρική ισορροπία μεταβάλλεται, εμποδίζοντας την ολοκλήρωση του κύκλου επούλωσης και αλλάζοντας μόνιμα τον τρόπο που αντιδρά το κύτταρο στον κόσμο.  

Όταν συμβαίνει αυτό, τα κύτταρα συμπεριφέρονται σαν να είναι ακόμη τραυματίες ή σε επικείμενο κίνδυνο, παρόλο που η αρχική αιτία του τραυματισμού ή της απειλής έχει περάσει».  

Πέρυσι, ο Naviaux διεξήγαγε μια μικρή, τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη με 10 αγόρια διαγνωσμένα με αυτισμό, δινόντας τους μια δόση ενός φαρμάκου που εμποδίζει την τριφωσφορική αδενοσίνη το (ATP), ένα μικρό μόριο που παράγεται από τα κυτταρικά μιτοχόνδρια που χρησιμεύει ως προειδοποίηση ή σειρήνα κινδύνου.  

Όταν η ασυνήθιστη σηματοδότηση του ATP είχε σιγήσει, τα θεραπευμένα αγόρια στη μελέτη εμφάνισαν δραματικά βελτιωμένη επικοινωνία και κοινωνική συμπεριφορά. Μιλούσαν, έκαναν επαφή με τα μάτια και σταμάτησαν τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Αλλά τα οφέλη ήταν παροδικά, ξεθώριασαν και εξαφανίστηκαν καθώς το φάρμακο έφυγε από τα συστήματά τους.  

Η ομάδα του Naviaux προετοιμάζεται για μια μεγαλύτερη, μακρύτερη δοκιμή το 2019. Στη νέα του δημοσίευση, ο Naviaux περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο, με βάση τα αυξανόμενα στοιχεία, πιστεύει ότι η μεταβολική δυσλειτουργία οδηγεί στη χρόνια ασθένεια.

 Η εξέλιξη μέσω του κύκλου επούλωσης, όπως είπε, ελέγχεται από τα μιτοχόνδρια (οργανίδια μέσα στα κύτταρα, που είναι καλύτερα γνωστά για την παραγωγή της ενεργειας που τα περισσότερα κύτταρα χρειάζονται για να επιβιώσουν) και τις μεταβολοκίνες, το οποία αποτελούν σηματοδοτικά μόρια προερχόμενα από τον μεταβολισμό με σκοπό τη ρύθμιση των κυτταρικών υποδοχέων.    

«Είναι οι ανωμαλίες στη σηματοδότηση των μεταβολοκινών που προκαλούν τα φυσιολογικά στάδια της κυτταρικής αντίδρασης των κυττάρων να παραμένουν ασυνήθιστα, δημιουργώντας διαταραχή στον κύκλο της επούλωσης», δήλωσε ο Naviaux.  

Ο ίδιος σημείωσε ότι, η θεωρία της κυτταρικής αντίδρασης κινδύνου (CDR) εξηγεί επίσης γιατί κάποιοι άνθρωποι επουλώνονται πιο γρήγορα από άλλους και γιατί μια χρόνια ασθένεια που φαινομενικά αντιμετωπίζεται με επιτυχία, μπορεί να υποτροπιάσει.   

Είναι μια μορφή μεταβολικού "εθισμού", κατά την οποία το κύτταρο που ανέκαμψε, παραμένει κλιμακωμένο στην κατάσταση εξασθένισής του.    

Ο Naviaux υποδεικνύει ότι η επιστήμη μπορεί να είναι στη μέση της συγγραφής ενός δεύτερου βιβλίου ιατρικής, το οποίο επικεντρώνεται στην πρόληψη των χρόνιων παθησεων και νέων θεραπειών για τις χρόνιες παθήσεις που μπορούν να βοηθήσουν μερικούς ανθρώπους να ανακάμψουν πλήρως, όπου παλιές προσεγγίσεις παρήγαγαν μόνο μικρές βελτιώσεις, με συμπτώματα που εξακολουθούν να παραμενουν για ολη τη ζωή. 

«Η ιδέα θα ήταν να κατευθυνθούν οι θεραπείες στις υποκείμενες διαδικασίες που εμποδίζουν τον κύκλο της επούλωσης», είπε. «Οι νέες θεραπείες θα μπορούσαν να χορηγηθούν μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα για να προωθηθεί η θεραπεία, σε αντίθεση με την εφαρμογή ενός εκμαγείου για την προώθηση της επούλωσης ενός σπασμένου ποδιού. Όταν το εκμαγείο αφαιρεθεί, το άκρο είναι αδύναμο, αλλά με την πάροδο του χρόνου, οι μύες αναρρώνουν και τα οστά που κάποτε ήταν σπασμένα μπορούν στην πραγματικότητα να είναι πιο δυνατά.»

 «Αφού προσδιοριστούν και αφαιρεθούν οι παράγοντες που προκαλούν έναν χρόνιο τραυματισμό και τα συνεχιζόμενα συμπτώματα αντιμετωπίζονται, πρέπει να σκεφτούμε τον καθορισμό του υποκείμενου προβλήματος της εξασθενημένης επούλωσης.  

Με τη μετατόπιση της εστίασης από τις αρχικές αιτίες στους μεταβολικούς παράγοντες και τις οδούς σηματοδότησης που διατηρούν τις χρόνιες παθησεις, μπορούμε να βρούμε νέους τρόπους όχι μόνο να σταματήσουμε τη χρόνια πάθηση, αλλά να την αποτρέψουμε».

 

** Ο Robert Naviaux είναι μέλος επιστημονικού συμβουλευτικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Έρευνας για τον Αυτισμό και του Ιδρύματος Ανοικτής Ιατρικής. Έχει υποβάλει αίτηση χορήγησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας για τη χρήση αντιπαρινεργικής θεραπείας σε αυτισμό και σχετικές διαταραχές.

 

---

Πηγή:

 

•  EurekAlert – The Global Source for Science News

• The University of California – San Diego

---

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

 

• PUBLIC RELEASE: 7-SEP-2018 “Chronic diseases driven by metabolic dysfunction” https://www.eurekalert.org/pub_releases/2018-09/uoc--cdd090718.php

• Robert K. Naviaux. Metabolic features and regulation of the healing cycle—A new model for chronic disease pathogenesis and treatment. Mitochondrion, 2018; https://doi.org/10.1016/j.mito.2018.08.001

• Science Daily. Chronic diseases are driven by metabolic dysfunction. The University of California - San Diego; https://www.sciencedaily.com/releases/2018/09/180909103211.htm

• “UCSanDiego. Researchers Studying Century-Old Drug in Potential New Approach to Autism.https://ucsdnews.ucsd.edu/pressrelease/researchers_studying_century_old_drug_in_potential_new_approach_to_autism