Βιταμίνη Β12 & Κακοήθης Αναιμία
Τί είναι;
Που Οφείλεται & Πως Αντιμετωπίζεται;
Η Βιταμίνη Β12 είναι ενα σημαντικό θρεπτικό συστατικό για την καλή υγεία ολόκληρου του οργανισμού.
Οι ευεργετικές ιδιότητες της συντελούν στην υγεία του νευρικού και του καρδιαγγειακού συστήματος, καθώς και στην πρόληψη της αναιμίας.
Ποια είναι η βιταμίνη Β12;
Ένα από τα πιο σημαντικά θρεπτικά συστατικά που παίρνουμε από ζωικές τροφές είναι η βιταμίνη Β12. Μάλιστα, αποτελεί το μεγαλύτερο γνωστό βιομόριο και το μόνο θρεπτικό συστατικό με σταθερό δεσμό άνθρακα-μετάλλου.
Ένα μόριο κοβαλτίου βρίσκεται στο κέντρο κάθε μορίου Β12, που έχει, τον κατά προσέγγιση, χημικό τύπο του C61-64H84-90N14O13-14PCo. Η απομονωμένη Β12 είναι μια κρυσταλλική ένωση με έντονο κόκκινο χρώμα, λόγω της παρουσίας κοβαλτίου.
Ένας γιατρός αναφερόμενος στη Β12 είχε πει:
"αυτές οι κοκκινωπές σταγόνες που χαροποιούν θλιβερές καρδιές και ενισχύουν τις αδύναμες καρδιές."
Η βιταμίνη Β12 συνεργάζεται με το φολικό οξύ σε πολλές διαδικασίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης του DNA, των ερυθρών αιμοσφαιρίων και της θήκης μόνωσης (η θήκη της μυελίνης) που περιβάλλει τα νευρικά κύτταρα και διευκολύνει τη μετάδοση σημάτων στο νευρικό σύστημα.
Η σοβαρή έλλειψη εκδηλώνεται ως ολέθρια αναιμία, η οποία ήταν μοιραία και θανατηφόρα μέχρι την ανακάλυψη της Β12 στο ήπαρ.
Ωστόσο, πολύ πριν από την αναιμία, άλλες νευρολογικές διαταραχές μπορεί να εκδηλωθούν, πιο συχνά νευρολογικά προβλήματα ή ψυχολογικές καταστάσεις.
Πως γίνεται η απορρόφηση της από τον οργανισμό;
Η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, που υπόκειται σε διάφορα προβλήματα, σε πολλά σημεία.
Η Β12 που λαμβάνεται από ζωικές τροφές, εισέρχεται στο στομάχι ως τμήμα ζωικών πρωτεϊνών και πρέπει πρώτα να απελευθερωθεί από την πεψίνη και το υδροχλωρικό οξύ. Η ελεύθερη Β12 στη συνέχεια συνδέεται με την πρωτεΐνη R, η οποία απελευθερώνεται από τα σιελογόνα κύτταρα και τα τοιχωματικα κύτταρα (πρόκειται για τα ίδια κύτταρα που απελευθερώνουν και το υδροχλωρικό οξύ).
Για να απορροφηθεί αποτελεσματικά, η Β12 πρέπει να προσκολληθεί σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ενδογενής παράγοντας (IF), ο οποίος επίσης εκκρίνεται στο στομάχι. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί μέχρις ότου τα σύμπλοκα της πρωτεΐνης R να διασπαστούν από τα παγκρεατικά ένζυμα στο λεπτό έντερο.
Στη συνέχεια, η Β12 δεσμεύεται με τον ενδογενή παράγοντα, για να προχωρήσει μέσω του εντέρου στο κατώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου, όπου το σύμπλοκο ενδογενούς παράγοντα & βιταμίνης Β12 να συνδεθεί με υποδοχείς κυττάρων, σε μια διαδικασία κατά την οποία περιλαμβάνεται και το ασβέστιο!
Έτσι, οι τυχών ανεπάρκειες της πεψίνης, του υδροχλωρικού οξέος, της R-πρωτεΐνης, των παγκρεατικών ενζύμων, του ενδογενούς παράγοντα, των υποδοχέων του ασβεστίου και των κυττάρων μπορούν όλα να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια Β12, μέσω αποκλεισμένης απορρόφησης. Μόλις βρεθούν στην κυκλοφορία του αίματος, οι πρωτεΐνες μεταφοράς δεσμεύονται με την Β12 και την μεταφέρουν στα κύτταρα.
Εντός των κυττάρων, τα ένζυμα απελευθερώνουν τη Β12 από το σύμπλεγμα πρωτεϊνών και τη μετατρέπουν στις δύο μορφές του συνενζύμου, μεθυλοκοβαλαμίνη και αδενοσυλοκοβαλαμίνη.
Η ανεπάρκεια των απαιτούμενων ενζύμων μπορεί να εμποδίσει αυτή τη μετατροπή.
Επειδή η διαδικασία απορρόφησης είναι τόσο πολύπλοκη και επομένως υπόκειται σε διάφορες παρενέργειες, πολλοί άνθρωποι - ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι - μπορεί να αναπτύξουν έλλειψη, παρόλο που μπορεί να λαμβάνουν άφθονη Β12 από τη διατροφή τους. Ευτυχώς, το σώμα απορροφά περίπου το 1-5% της ελεύθερης Β12 με μια διαδικασία παθητικής διάχυσης.
Επομένως, η συμπλήρωση με την σωστή μορφή της Β12 και η κατανάλωση τροφών πλούσιες σε Β12 μπορεί να θεραπεύσουν επιτυχώς τυχών ελλείψεις που προκαλούνται από την υποβάθμιση της πρωτεϊνικής πέψης ή την έλλειψη πρωτεϊνών R, ή της έλλειψης του ενδογενούς παράγοντα, ή των παγκρεατικών ενζύμων.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για την απορρόφηση της Β12 από τη διατροφή;
Η Β12 βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά σε ζωικές τροφές όπως το μοσχαρίσιο συκώτι, το κρέας, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά, αλλά η αρχική πηγή της Β12 στη φύση είναι τα βακτηρίδια, τα μόνα πλάσματα που μπορούν να παρασκευάσουν αυτή τη βιταμίνη.
Στους ανθρώπους και τα ζώα, αυτά τα βακτήρια παράγουν Β12 στο παχύ έντερο. Ωστόσο, ελάχιστη θα απορροφηθεί από ολόκληρο το τοίχωμα του εντέρου, οπότε πρέπει να λαμβάνουμε την B12 από ζωικές τροφές ή από συμπληρώματα.
Η παραγωγή των συμπληρωμάτων Β12 περιλαμβάνει διαδικασίες ζύμωσης παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιούνται για την πενικιλίνη και τα άλλα αντιβιοτικά.
Η συμπλήρωση με το συνένζυμο που σχηματίζει μεθυλοκοβαλαμίνη και αδενοσυλοκοβαλαμίνη (μορφές που βρίσκονται στα κύτταρα) μπορεί να υπερνικήσει την ανεπάρκεια Β12 στα κύτταρα, που προκαλείται από την έλλειψη ή δυσλειτουργία των ενζύμων μετατροπής.
Τα οστρακόδερμα (μύδια κ.α.), περιέχουν τα υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης Β12, επειδή απομακρύνουν μεγάλες ποσότητες μικροοργανισμών που συνθέτουν βιταμίνη Β12 από τη θάλασσα.
Είναι ενδιαφέρον ότι, ενώ τα αυγά περιέχουν Β12, περιέχουν επίσης ουσίες που εμποδίζουν την απορρόφηση της, γεγονός που αφήνει μόνο το γάλα ως πλούσια πηγή Β12 για χορτοφάγους. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι για την Β12 στο γάλα, η παστερίωση παραμορφώνει τις πρωτεΐνες του γάλακτος που βοηθούν στην απορρόφηση της Β12.
Ακόμη, ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν ότι η ζύμωση του γιαουρτιού από το γάλα μειώνει τα επίπεδα Β12. Η Β12 καταστρέφεται στην επιφάνεια του ψημένου κρέατος, αλλά όχι στο εσωτερικό. Αρκεί ένα πεντάλεπτο βράσιμο για να χαθεί το 8% της Β12 που βρίσκεται στο κρέας.
Μέχρι πρόσφατα, οι χορτοφάγοι και οι βέγκαν ισχυρίζονταν ότι ορισμένα φυτικά τρόφιμα θα μπορούσαν να παράσχουν Β12, όπως τα φύκια, η σόγια, η σπιρουλίνα, ακόμη και τα άπλυτα λαχανικά, που έχουν γονιμοποιηθεί με κοπριά.
Οι υποστηρικτές της χορτοφαγίας επεσήμαναν ότι, οι κάτοικοι της Ινδίας δεν φαίνεται να παρουσιάζουν σημεία ανεπάρκειας Β12, παρά τα πολύ χαμηλά επίπεδα ζωικών τροφών στη διατροφή τους. Σήμερα όμως, γνωρίζουμε ότι μια πηγή Β12 στην κυρίως χορτοφαγική διατροφή των Ινδών, ήταν τα έντομα και τα μέρη τους σε αποθηκευμένους κόκκους και όσπρια.
Ωστόσο, ήδη από το 1974, μια αμερικανική μελέτη διαπίστωσε ότι το 92% των βέγκανς, το 64% των χορτοφάγων που επιτρέπουν στη διατροφή τους την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, το 47% των χορτοφάγων που επιτρέπουν στη διατροφή τους την κατανάλωση γαλακτοκομικών και αυγών, καθώς και το 20% των ημι-χορτοφάγων, έχουν επίπεδα βιταμίνης Β12 στο αίμα κάτω από το φυσιολογικό, δηλαδή κάτω από το χαμηλό εύρος που σηματοδοτεί την εμφάνιση ολέθριας αναιμίας.
Οι φυτικές τροφές που λέγονται ότι είναι πηγές Β12 περιέχουν στην ουσία παράγωγα της Β12 (που ονομάζονται κομπαμίδια) – και στην ουσία είναι ουσίες που εμποδίζουν την πρόσληψη αληθινής Β12 και αυξάνουν την ανάγκη του σώματος για τη θρεπτική ουσία.
Μια εκπληκτική πηγή κοβαμιδίων είναι η βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο, κατά την οποία παράγονται παράγωγα της Β12.
Η χρήση αντιβιοτικών ή μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε εξευγενισμένους υδατάνθρακες, μπορεί να ενθαρρύνει τον πολλαπλασιασμό της βακτηριακής υπερανάπτυξης και να οδηγήσει σε ανεπάρκειες Β12.
Ακόμη ένας τομέας που προκαλεί ανησυχία είναι τα πολυβιταμινούχα προϊόντα!
Ο Βίκτορ Χέρμπερτ, ένας σημαντικός ερευνητής της Β12, υποστηρίζει ότι πολλά προϊόντα πολυβιταμινών περιέχουν ψευδείς και ακόμη και επικίνδυνες αναλογίες της Β12, που ενδεχομένως σχηματίζονται όταν η κρυσταλλική Β12 αλληλοεπιδρά με άλλα θρεπτικά συστατικά σε προϊόντα πολυβιταμινών, όπως η βιταμίνη C, ο σίδηρος και ο χαλκός.
Ποια η σχέση μεταξύ της Βιταμίνης Β12 & του Φυλλικού Οξέος;
Τα υψηλά επίπεδα φολικού οξέος μπορούν να επιταχύνουν τις νευροψυχιατρικές επιπλοκές σε άτομα με ανεπάρκεια Β12. Μάλιστα, είναι απαγορευτικό η παρεντερική θεραπεία της κακοήθους ανεπάρκειας να συνδυάζεται με συγχορήγηση φολικού οξέος.
Επειδή η πρόσληψη φυλλικού οξέος από χορτοφάγους τείνει να είναι υψηλή (από την εκτενή κατανάλωση πράσινων λαχανικών και προϊόντων δημητριακών που έχουν εμπλουτιστεί με φολικό οξύ), τα άτομα που ακολουθούν χορτοφαγικό τρόπο ζωής έχουν αυξημένο κίνδυνο νευρολογικών και ψυχολογικών προβλημάτων.
Που αποθηκεύεται η πολύτιμη για τον οργανισμό Βιταμίνη Β12;
Το σώμα αποθηκεύει για αρκετά χρόνια την Β12 στο ήπαρ. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει μια καθυστέρηση στην εμφάνιση των συμπτωμάτων της έλλειψης, κάτι που μπορεί μπερδέψει τα άτομα που βρίσκονται στην αρχή μιας χορτοφαγικής διατροφής ή όσους έχουν προβλήματα απορρόφησης.
Είναι ενδιαφέρον ότι, το σώμα μπορεί να ανακυκλώνει το 75% της B12 που χρησιμοποιεί. Η αξιοποιήσιμη μορφή της B12 εκκρίνεται στη χολή και στη συνέχεια επαναπορροφάται στο λεπτό έντερο με την ίδια περίπλοκη διαδικασία που περιεγράφηκε προηγουμένως.
Μερικοί άνθρωποι έχουν ένα πιο αποδοτικό σύστημα ανακύκλωσης από τους άλλους και ως εκ τούτου μπορούν να περάσουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με μια χορτοφαγική διατροφή, χωρίς καμία ένδειξη ανεπάρκειας!
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι, η αποθηκευμένη βιταμίνη Β12 απεκκρίνεται ευκολότερα από την υπερβολική λήψη φυτικών ινών, ένα κοινό χαρακτηριστικό της διατροφής των χορτοφάγων και των βέγκαν.
Τι είναι η κακοήθης αναιμία της Βιταμίνης Β12 και ποια τα συμπτώματα της;
☤ Η κακοήθης αναιμία κυρίως συμβαίνει όταν ένα άτομο στερείται τον ενδογενή παράγοντα και δεν μπορεί να απορροφήσει την Β12. Πρόκειται για την πιο κοινή αιτία κακοήθους αναιμίας και ορίζεται ως μια αυτοάνοση αντίδραση, η οποία επιτίθεται και καταστρέφει εκείνα τα κύτταρα του στομάχου που παράγουν τον ενδογενή παράγοντα.
Η κακοήθης αναιμία, γνωστή και ως έλλειψη βιταμίνης Β12 ορίζεται από 2 παράγοντες, οι οποίοι ανιχνεύονται κατά τις αιματολογικές εξετάσεις.
Τα ανώριμα, ανώμαλα μεγάλα ερυθρά αιμοσφαίρια, πρόκειται για εύθραυστα μεγαλοβλαστικά ερυθροκύτταρα τα οποία είναι πολύ αναποτελεσματικά για τη μεταφορά οξυγόνου και τα λευκά αιμοσφαίρια που αποτελούνται από μη φυσιολογικούς πυρήνες.
Τα πρώιμα συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β12 περιλαμβάνουν:
⇝ αδυναμία, κόπωση
⇝ χλωμό δέρμα, ωχρότητα
⇝ δυσκοιλιότητα ή διάρροια
⇝ απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους
⇝ δυσπεψίες
⇝ εύθραυστα νύχια, μαύροι κύκλοι
⇝ αλλαγές στη συμπεριφορά
Ενώ, τα συμπτώματα σοβαρής αναιμίας περιλαμβάνουν:
⇝ δύσπνοια, ταχυπαλμία
⇝ παραισθησίες άκρων
⇝ μουδιάσματα, κράμπες
⇝ γρήγορο καρδιακό ρυθμό
⇝ διαταραχή των αντανακλαστικών
⇝ μυϊκή αδυναμία
⇝ νευροπαθητικός πόνος
⇝ απώλεια όρασης
⇝ μείωση της γνωστικής ικανότητας
⇝ αλλαγές στη μνήμη
⇝ κατάθλιψη & σύγχυση
Γενικά, απαιτούνται πολύ υψηλά επίπεδα Β12 για να αντιμετωπισθεί η έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα. Στις μέρες μας, οι γιατροί συνταγογραφούν ενέσεις ή συμπληρώματα από το στόμα σε ακόμα μεγαλύτερες δόσεις και η θεραπεία είναι εφ’ όρου ζωής.
Η έλλειψη της Β12 μιμείται πολλά από τα χαρακτηριστικά της γήρανσης, όπως είναι η αδράνεια και ο ασταθής βηματισμός, η μυϊκή αδυναμία, η ακράτεια, οι επιβραδυνόμενες αντιδράσεις, η απώλεια μνήμης, ο αποπροσανατολισμός, η κατάθλιψη και η σύγχυση.
Οπότε, συμπεραίνουμε οτι παρακολουθόντας τα επίπεδα της Β12 και προλαμβάνοντας τυχών ελλείψεις της, μπορούμε να καθυστερήσουμε τη γήρανση!
Ποια η σχέση της νόσου Alzheimer με την έλλειψη της βιταμίνης Β12;
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι μια ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένες αντιδράσεις μεθυλίωσης στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου του Alzheimer, καθώς και στην πιθανότητα ότι η γενετική προδιάθεση για το Alzheimer μπορεί να σχετίζεται με μια γενετική βλάβη στην ικανότητα απορρόφησης της Β12.
Γενικότερα, έχει παρατηρηθεί ότι η ανεπάρκεια της Β12 αυξάνει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης. Όταν τα επίπεδα ομοκυστεΐνης αυξάνονται, τότε μειώνεται η ικανότητα που έχει ένας οργανισμός σχετικά με το μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών. Αυτό σημαίνει ότι τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης προμηνύουν την εμφάνισης άνοιας ή νόσου Alzheimer.
Η έρευνα δείχνει ότι η επάρκεια σε βιταμίνη Β12 έχει την δυνατότητα να μειώσει σε μεγάλο ποσοστό τις νευροψυχιατρικές διαταραχές των ηλικιωμένων ασθενών.
Σε μία μελέτη, το 61% των ασθενών με ψυχική δυσλειτουργία είχε πλήρη ανάρρωση η οποία επιτεύχθηκε με την χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής Β12. Οι ερευνητές εικάζουν ότι εκείνοι που δεν ανάρρωσαν είχαν υποφέρει από βαριάς μορφής έλλειψη, ώστε η βλάβη στο νευρικό σύστημα είχε καταστεί μη αναστρέψιμη.
Ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν έλλειψη Β12
- Διάφορα προβλήματα κατά την πεπτική διαδικασία
- Χορτοφάγοι και βέγκαν
- Όσοι λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για γαστρικό ή πεπτικό έλκος
- Όσοι λαμβάνουν μετφορμίνη για τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου
- Όσοι καταναλώνουν αντισπασμωδικά φάρμακα
✩
Η Doctor’s Formulas είναι η μοναδική ελληνική εταιρία που χρησιμοποιεί την βιοενεργή μορφή της βιταμίνης Β12 (μεθυλοκοβαλαμίνη), σε συνδυασμό με τα μοναδικά οφέλη της λιποσωμιακής τεχνολογίας.
✓ Η λιποσωμιακή τεχνολογία μορφοποίησης επιφέρει μέγιστη απορρόφηση και 8 φορές μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα των δραστικών ουσιών και βιταμινών.
➤ Η Λιποσωμιακή Φόρμουλα Βιταμίνης Β12 έρχεται για να αλλάξει τα δεδομένα σε όσους παρουσιάζουν ελλείψεις σ’ αυτό το πολύτιμο θρεπτικό στοιχείο, ανεβάζοντας τα επίπεδα της Β12 σε σύντομο χρονικό διάστημα και με ασφάλεια.
Η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης Β12 παρέχει αποδεδειγμένα:
✓ Ενέργεια & Αντοχή
✓ Προστασία & επιδιόρθωση του DNA
✓ Προστασία από καρδιαγγειακές διαταραχές
✓ Προστασία από νευροψυχιατρικές διαταραχές
